To jedna z najczęściej spotykanych wad wymowy występująca zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Obie jej nazwy są oczywiście prawidłowe i można ich używać zamiennie. Polega ona na nieprawidłowej wymowie, zniekształcaniu, eliminowaniu lub zastępowaniu głosek dentalizowanych z szeregów:
- syczącego — s, z, c, dz
- szumiącego — sz, ż, cz, dż
- ciszącego — ś, ź, ć, dź
Owa nieprawidłowa realizacja może dotyczyć jednej, kilku lub wszystkich głosek ze wszystkich trzech szeregów! Przyczyny takiego stanu rzeczy mogą być bardzo różne np.
- złe wzorce z otoczenia
- niska sprawność narządów artykulacyjnych
- anomalie zębowe
- problemy ze słuchem
- wady zgryzu
- nieprawidłowa budowa aparatu mowy
- rozszczepy podniebienia
Niektóre z tych przyczyn mogą się wydawać stosunkowo proste do opanowania poprzez regularne i systematyczne ćwiczenia pod okiem logopedy, inne jednak będą wymagały interwencji ortodonty, a może nawet chirurga. Ważne jednak, by zdefiniować powód niepoprawnej artykulacji głoski/głosek i powrócić do miejsca ich prawidłowej realizacji. I tak głoski:
- syczące są przedniojęzykowo-zębowe
- szumiące są przedniojęzykowo-dziąsłowe
- ciszące są środkowojęzykowo-palatalne
Wada wymowy, nie tylko seplenienie, powstaje wtedy, gdy dana głoska jest realizowana nie w tym miejscu, w którym powinna. To stanowiło przyczynek do sklasyfikowania różnego rodzaju seplenienia w zależności od miejsca tej nieprawidłowej artykulacji. Mamy więc seplenienie np:
- międzyzębowe
- przyzębowe
- boczne
- świszczące
- krtaniowe
- wargowo-zębowe
- nosowe
Chciałabym powiedzieć, że seplenienie to przypadłość dziecięca. Rzeczywiście w pewnym okresie rozwoju mowy dziecka zdarza się i jest to całkiem naturalne, że maluch nieprawidłowo wymawia głoski dentalizowane, zamienia je, albo opuszcza. Jednakże jest to okres przejściowy i kiedy dziecko kończy 5 lat wszystkie głoski powinny już być realizowane prawidłowo. Tak się jednak czasem nie dzieje i dlatego spotykam się też z seplenieniem u młodzieży, a także i u ludzi dorosłych. Ale jest nadzieja! Niezależnie od tego, czy to osoba dorosła, czy dziecko, jeśli mają państwo problem z seplenieniem lub podejrzewają, że go mają, zapraszamy na konsultację do naszego gabinetu logopedycznego. Szczegóły znajdą Państwo na naszej stronie internetowej: polskilogopeda.pl/oferta/logopeda-dla-dzieci